Διαρκής επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων ,σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις».

Σας ευχαριστώ πολύ κε Πρόεδρε,

Κύριε Υπουργέ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τον αξιότιμο Υπουργό κ. Χατζηδάκη για την τιμή που μου κάνει να εισηγούμαι σήμερα ένα μεταρρυθμιστικό νομοσχέδιο εμβληματικής σημασίας το οποίο εναρμονίζεται πλήρως με όσα ισχύουν και εφαρμόζονται εδώ και χρόνια στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

το υπό συζήτηση ν/σ συνιστά μια σημαντική μεταρρυθμιστική τομή στην πολιτική για την απασχόληση, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και του συστήματος κατάρτισης.

Αποσκοπεί στο να βοηθήσει τους ανέργους -και ιδίως τους μακροχρόνια ανέργους- να βρουν δουλειά, με νέα ψηφιακά εργαλεία, και να επιβραβευθούν όσοι αναζητούν ενεργά ή βρίσκουν εργασία.

Μεταβαίνει από την παθητική επιδοματική πολιτική στην ενεργητική, ενθαρρύνοντας συγχρόνως όσους αναζητούν εργασία να καταρτίζονται, να επιμορφώνονται και κατ’ επέκταση να βελτιώνονται.

Κόβει τον ομφάλιο λώρο από τα επιδόματα και ωθεί στην δράση.

Συμβάλλει όμως σημαντικά και στο να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατάχρησης και εξαπάτησης/απάτης που έχουν εντοπιστεί και συνδέονται με την ιδιότητα του εγγεγραμμένου ανέργου στα Μητρώα του ΟΑΕΔ και τις παροχές και τα ωφελήματα που τη συνοδεύουν. Εντοπίστηκαν, κυρίες και κύριοι, άτομα που παραμένουν ακόμα και 20 χρόνια εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ, ενώ δηλώνουν εισοδήματα 50.000, 60.000 ή ακόμα και 100.000 ευρώ ετησίως και διαμένουν σε χλιδάτες περιοχές.

Φαινόμενα όπου «άνεργοι-ρετιρέ» εκμεταλλεύονται τις «τρύπες» της νομοθεσίας και επωφελούνται από παροχές όπως είναι η πρόσβαση στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού ή ακόμα και η μοριοδότηση για προσλήψεις στο δημόσιο. Τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να πάψουν να υφίστανται και σε αυτό αποσκοπεί το παρόν σχέδιο νόμου.

Τα σχετικά ωφελήματα πρέπει να προορίζονται για όσους το έχουν πραγματικά ανάγκη και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων νομοθετεί προς αυτή την κατεύθυνση, την κοινωνικά δίκαιη και σωστή.

Επιπλέον με τις ρυθμίσεις που προωθούμε διασφαλίζουμε ότι τα χρήματα των φορολογουμένων για τα επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης θα πιάνουν τόπο. Γιατί μέχρι σήμερα δεν φαίνεται να γίνεται έτσι.. Και αυτό δεν το ισχυρίζομαι εγώ, το αναφέρει η τελευταία έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (CEDEFOP) για τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Δεξιοτήτων 2022 (European Skills Index) που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2022.

Σύμφωνα με αυτή, η Ελλάδα κατατάσσεται:

• Στην 4η θέση από το τέλος ως προς την ανάπτυξη δεξιοτήτων (skills development), δείκτης που εκφράζει τα αποτελέσματα του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης στην ανάπτυξη δεξιοτήτων.

• Στην 5η θέση από το τέλος στην ενεργοποίηση δεξιοτήτων (skills activation, που αφορά τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία).

• Στην προτελευταία θέση στην αντιστοίχιση δεξιοτήτων (skills matching, που αναφέρεται στο βαθμό που οι δεξιότητες ταιριάζουν στην αγορά εργασίας).

Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι αν και η ανεργία κινείται σε υψηλά επίπεδα, σε πολύ χαμηλότερα βέβαια σε σχέση με το παρελθόν, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν συγχρόνως χιλιάδες θέσεις εργασίας που δεν μπορούν να καλυφθούν.

Για τον λόγο αυτό και εμείς ανεβάζουμε τον πήχη στην κατάρτιση, τόσο για τους παρόχους της κατάρτισης όσο και για τους καταρτιζομένους, με στόχο η κατάρτιση να μετατραπεί σε αποτελεσματικό εργαλείο από την μια για να βρουν δουλειά οι άνεργοι και από την άλλη για να καλύψουν τις ανάγκες τους οι επιχειρήσεις.

Επιδιώκουμε να αντιστρέψουμε τη δυσανάλογη σχέση της προσφοράς και της ζήτησης.

Στο πλαίσιο της συνολικής μας προσπάθειας για ενίσχυση της απασχόλησης και επανεκκίνησης του ΟΑΕΔ, αυτός μετονομάζεται σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ). Με τον τρόπο αυτό σηματοδοτείται το τέλος μιας εποχής και η έναρξη μιας νέας.

Και για να προλάβω τον αντίλογο της αντιπολίτευσης σχετικά με το κόστος της μετονομασίας αυτής, η αλλαγή ονόματος δεν συνεπάγεται καμία δημοσιονομική επίπτωση. Και τούτο διότι υπήρχε σχετική πρόβλεψη στις πιστώσεις του Ταμείου Ανάκαμψης ανεξαρτήτως αλλαγής ονόματος. (με μια επιφύλαξη αυτό, το άκουσα χθες από τον Υπουργό- αν το κατάλαβα σωστά).

Το παρόν ν/σ κινείται πάνω σε τρεις άξονες.

Αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ, νέα εργαλεία για την ενίσχυση της απασχόλησης, αναβάθμιση του συστήματος κατάρτισης.

Ειδικότερα αναφορικά με την αναδιοργάνωσή του, πέραν της μετονομασίας του ΟΑΕΔ σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), προωθούμε αλλαγές και στην διοίκηση του, με νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου και τη σύσταση τριών θέσεων υποδιοικητών. Κατά τα πρότυπα του ΕΦΚΑ, στον οποίο οι διοικητές απαριθμούνται σε 4 ή του ΟΠΕΚΑ. Και αυτό το κάνουμε για να κατανέμεται σωστά η εργασία ώστε να μην τα φορτώνεται όλα ένας Διοικητής.

Επίσης συστήνεται το Συμβούλιο Κοινωνικών Εταίρων με εναλλασσόμενη προεδρία από εργαζόμενους και εργοδότες, το οποίο θα γνωμοδοτεί για ζητήματα αρμοδιότητας της ΔΥΠΑ.

Ο ΟΑΕΔ αναδιοργανώνεται αλλά πολύ περισσότερο εκσυγχρονίζεται μέσα από μια σειρά νέων ψηφιακών εργαλείων, όπως είναι η ψηφιακή κάρτα ΔΥΠΑ, το ψηφιακό μητρώο, το ψηφιακό ατομικό σχέδιο δράσης που διευκολύνουν τους ανέργους στην άσκηση των δικαιωμάτων τους και διασυνδέονται μεταξύ τους.

Και τί είναι όλα αυτά τα ψηφιακά εργαλεία; Πάμε να τα δούμε με τη σειρά…

Η θέσπιση ψηφιακής κάρτας ΔΥΠΑ, θα διευκολύνει τον αναζητούντα εργασία στις συναλλαγές του, βεβαιώνοντας αυτόματα την ιδιότητά του και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτή. Μάλιστα μπορεί να είναι εφαρμογή για κινητή συσκευή και θα βεβαιώνει την εγγραφή του αναζητούντος εργασία στο ψηφιακό μητρώο της ΔΥΠΑ.

Η δε κατάρτιση του ψηφιακού μητρώου της ΔΥΠΑ θα περιλαμβάνει τους αναζητούντες εργασία και τα στοιχεία τους, τυχόν προτάσεις για απασχόληση, την ύπαρξη ή μη ατομικού σχεδίου δράσης κ.α. Η εγγραφή και παραμονή στο μητρώο θα αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου ο αναζητών εργασία να είναι δικαιούχος των επιδομάτων, βοηθημάτων και παροχών που προβλέπονται κατά περίπτωση.

Η κατάρτιση του ψηφιακού ατομικού σχεδίου δράσης από τον αναζητούντα εργασία σε συνεργασία με τον εργασιακό σύμβουλο της ΔΥΠΑ θα περιλαμβάνει τις γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες, την προηγούμενη απασχόλησή του καθώς και τις ανάγκες κατάρτισης του υποψήφιου εργαζόμενου ή άλλες ενέργειες που θα διευκολύνουν την εύρεση εργασίας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Με αυτόν τον τρόπο θα παίρνουν σοβαρά την κατάρτιση και θα ενθαρρύνονται όλοι να το κάνουν.

Επιπλέον, με το υπό συζήτηση ν/σ καταργείται ο Ενιαίος Λογαριασμός για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών και από 1.1.2023 δημιουργείται ο Ειδικός Λογαριασμός Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΛΕΚ). Ο ΕΛΕΚ θα συσταθεί σε νομικό πρόσωπο που θα συγκροτήσουν οι κοινωνικοί εταίροι, οι οποίοι αποκτούν νέο ρόλο στην ανάπτυξη δράσεων και προγραμμάτων σχετικών με την επαγγελματική κατάρτιση και την αναβάθμιση δεξιοτήτων του επαγγελματικού δυναμικού. Θα διαθέτει το 50% τουλάχιστον των εσόδων του για χρηματοδότηση δράσεων επαγγελματικής κατάρτισης και το υπόλοιπο για χρηματοδότηση ινστιτούτων, ερευνητικών – εκπαιδευτικών κέντρων κ.ά.

Επίσης το ν/σ προβλέπει νέες μεθόδους για μια αναβαθμισμένη, διευρυμένη στεγαστική πολιτική, με έμφαση στους νέους.

Με αυτόν τον τρόπο διευκολύνουμε τόσο την απόκτηση ακινήτων όσο και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της ΔΥΠΑ. Με άλλα λόγια επεκτείνονται οι αρμοδιότητες της ΔΥΠΑ, ώστε να μπορεί να ασχοληθεί με τις στεγαστικές ανάγκες των νέων, μέσω της χορήγησης παροχών και της υλοποίησης σχετικών προγραμμάτων. Εισάγονται ρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καλύτερη εκμετάλλευση και την αύξηση των εσόδων της. Προβλέπεται η εκμίσθωση ακινήτων, η ανοικοδόμηση με δαπάνες του μισθωτή, η δυνατότητα αγοράς ακινήτων από τη ΔΥΠΑ, η σύμπραξη με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για την ανέγερση ακινήτων κ.ά.

Στόχος μας είναι η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της περιουσίας του πρώην ΟΕΚ αλλά και η ανάπτυξη μιας πολιτικής που θα διευκολύνει τη στέγαση για χιλιάδες εργαζόμενους και ιδιαίτερα τους νέους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο δεύτερος άξονας αποσκοπεί στην τόνωση της εργασίας και την παροχή κινήτρων σε όσους αναζητούν δουλειά.

Για πρώτη φορά προβλέπεται ότι θα καταβάλλεται το επίδομα εργασίας αντί για το επίδομα ανεργίας από τη ΔΥΠΑ.

Ειδικότερα προβλέπεται ότι όσοι βρίσκουν δουλειά κατά την περίοδο καταβολής του επιδόματος ανεργίας, θα συνεχίσουν να εισπράττουν το 50% του επιδόματος μέχρι την προβλεπόμενη ημερομηνία λήξης της περιόδου καταβολής του.

Δίνουμε κίνητρα για εργασία και μπόνους στους μακροχρόνια ανέργους για ενεργή αναζήτηση εργασίας.

Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπεται «πριμ» 300 ευρώ για τους μακροχρόνια ανέργους άνω των 5 ετών, που καταρτίζουν Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης.

Το ν/σ εισάγει εισοδηματικά κριτήρια για τα ωφελήματα και τις παροχές που συνδέονται με την ανεργία και ΟΧΙ για το ίδιο το επίδομα ανεργίας. Στόχος της ρύθμισης είναι η αντιμετώπιση φαινομένων κατάχρησης και απάτης. Τα κριτήρια που εισάγονται είναι αυτά που προβλέπονται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης (διευκρινίζεται ότι θα εφαρμόζονται μόνο τα εισοδηματικά και όχι τα περιουσιακά κριτήρια που προβλέπονται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης).

Το επίδομα ανεργίας θα εξακολουθήσει να χορηγείται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, όπως επίσης και το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας και το βοήθημα για αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολούμενους. Η ισχύουσα νομοθεσία για αυτά παραμένει ως έχει.

Αυτό στην πραγματικότητα γίνεται για να καλύπτει η πολιτεία τους πραγματικά μακροχρόνια ανέργους και όχι ορισμένους επιτήδειους που εκμεταλλεύονται το σύστημα.

Και πάμε να αναλύσουμε την ενεργοποίηση της διαγραφής από το μητρώο ανέργων ύστερα από τρεις αρνήσεις κατάλληλων θέσεων εργασίας και την άρνηση συμμετοχής σε δράση κατάρτισης. Με την πρόβλεψη αυτή υιοθετούμε μια δίκαιη ρύθμιση η οποία ισχύει σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες.

Η Ελλάδα ευθυγραμμίζεται με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπου οι πολιτικές απασχόλησης στηρίζονται στην έννοια του «αναζητούντος εργασία», δηλαδή του προσώπου που είναι διαθέσιμο και πρόθυμο να αναλάβει εργασία. Μέχρι τώρα, παρατηρούνταν το φαινόμενο να παραμένουν στα μητρώα ανεργίας του ΟΑΕΔ εγγεγραμμένα πρόσωπα, τα οποία είτε δεν ενδιαφέρονται να αναζητήσουν εργασία, είτε ήταν απρόθυμα να προχωρήσουν σε κάποια σχετική ενέργεια. Η άρνηση επί τρεις φορές κατάλληλης θέσης εργασίας (λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «κατάλληλη» ορίζεται η θέση που αντιστοιχεί στην επαγγελματική ιδιότητα, τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τον τελευταίο μισθό και τον τόπο μόνιμης κατοικίας του ανέργου). Δεν θα πάει για παράδειγμα ο μηχανικός σε σούπερ μάρκετ.. και η άρνηση συμμετοχής σε δράση κατάρτισης είναι εκφάνσεις αυτού ακριβώς του φαινομένου, που επιχειρείται να αναστραφεί.

Πάμε λοιπόν στον τρίτο άξονα, στον οποίο δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην κατάρτιση, στην ποιοτική κατάρτιση. Πλέον τίθεται η αξιολόγηση και συγκεκριμένα κριτήρια για τους παρόχους της επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης με στόχο τον αποτελεσματικότερο έλεγχο τους.

Η πληρωμή των παρόχων και των ωφελούμενων κατάρτισης θα πραγματοποιείται βάσει αποτελέσματος. Εδώ ο στόχος μας όπως είπα προηγουμένως είναι να εξασφαλίσουμε ότι οι πόροι της κατάρτισης θα «πιάσουν τόπο» αλλά και να τη μετατρέψουμε σε δυνατό όπλο και απαραίτητο εφόδιο υπέρ των ανέργων και των εργαζομένων.

Μάλιστα θεσπίζουμε τον «Ατομικό Λογαριασμό Δεξιοτήτων» ως το ψηφιακό εργαλείο, όπου θα καταγράφονται οι καταρτίσεις και οι πιστοποιήσεις που λαμβάνει ή/και δικαιούται ο καταρτιζόμενος. Με τον τρόπο αυτό θα χορηγούνται πληροφορίες και σε δυνητικούς εργοδότες.

Μεταξύ των άλλων διατάξεων του ν/σ θα σταθώ στην θέσπιση του πλαισίου υλοποίησης της δράσης «Δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών εντός επιχειρήσεων». Το ν/σ αποκτά και τη δημογραφική του διάσταση και γίνεται αγκαλιά για την οικογένεια.

Αντικείμενο της δράσης είναι η χρηματοδότηση 120 επιχειρήσεων για τη δημιουργία και τον εξοπλισμό των χωρών φύλαξης βρεφών (ηλικίας από έξι μηνών έως 2 ετών και 6 μηνών) εντός των εγκαταστάσεων όπου ασκούν τη δραστηριότητά τους.

Ωφελούμενοι είναι οι γονείς παιδιών που απασχολούνται στην εγκατάσταση όπου δημιουργείται ο χώρος φύλαξης.

Στόχος μας είναι ξεκάθαρα η εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή και η έμπρακτη στήριξη των εργαζόμενων γυναικών. Ενθαρρύνουμε τις γυναίκες για να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά εργασίας!

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνοντας, το ν/σ του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είναι η υλοποίηση των απαιτήσεων της κοινωνίας και συμβαδίζει με το σύνολο της παραγκωνίζοντας μεμονωμένα συμφέροντα. Τάσσεται τόσο υπέρ της ποιοτικής απασχόλησης όσο και υπέρ του εργαζομένου. Συνιστά σημαντική τομή στον τρόπο λειτουργείας του ΟΑΕΔ και βελτιώνει σημαντικά το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών του. Είναι υποχρέωση μας να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα του Οργανισμού και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουμε τις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Για τον λόγο αυτό Ο ΟΑΕΔ επιτέλους αλλάζει σελίδα…

Σας ευχαριστώ.