Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων Επί των άρθρων συζήτηση
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Νομίζω ότι από την τοποθέτηση των φορέων στη 2η συνεδρίαση το πρωί, φάνηκε ότι, παρά τις επιμέρους ενστάσεις τους, όλοι κατανοούν ότι με το παρόν νομοσχέδιο μπαίνουν οι βάσεις αυτής της ολιστικής αλλαγής που εμείς επιθυμούμε να πραγματοποιηθεί στη χώρα μας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Είναι αλλαγές που θα την κάνουν μία ελκυστική προοπτική για τους νέους και τις νέες στην πατρίδα μας και θα τους δώσουν μία πολύ σημαντική διέξοδο στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Γιατί το μοντέλο του «όλοι θα σπουδάζουμε στο Πανεπιστήμιο» μπορεί να βοήθησε την κοινωνική άνοδο τις προηγούμενες δεκαετίες στην Ελλάδα αλλά τώρα – και ειδικά τα τελευταία είκοσι χρόνια – δυστυχώς οδηγεί σε αδιέξοδα και στην καλύτερη περίπτωση στη μετανάστευση στο εξωτερικό.
Στη χειρότερη οδηγεί σε βίαιη επανακατάρτιση σε μία άσχετη ειδικότητα με αυτή που σπούδασαν οι νέοι μας με συνήθως χειρότερους εργασιακούς όρους!
Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί!
Γιατί είναι δυστύχημα για τη χώρα μας να αιμοδοτεί ξένες χώρες με επιστημονικό προσωπικό που εκπαίδευσε στην Ελλάδα δαπανώντας δισεκατομμύρια ευρώ των Ελλήνων φορολογουμένων!
Η συγκράτηση του brain drain σχετίζεται και με τις αλλαγές στον τομέα της επαγγελματικής ή μέσης τεχνικής εκπαίδευσης. Αλλά γι’ αυτά θα μιλήσω αναλυτικά στην ολομέλεια όπου πραγματικά επιθυμώ να έχουμε ιδεολογική αντιπαράθεση και όχι παράτες κ. Φίλη σαν αυτές που κάνατε στην α΄ συνεδρίαση.
Και αγαπητή κ. Τζούφη επειδή είστε και πανεπιστημιακός, και σας σέβομαι ειλικρινά, είναι τουλάχιστον μίζερο για εσάς να πέφτετε στο επίπεδο αντιπολίτευσης του παγουρίνο και περί παιδιών που δήθεν κάνουν τηλεκπαίδευση στα καφενεία, όταν αποδείχθηκε το μέγεθος της απάτης που επιχειρήσατε να στήσετε ειδικά σε παιδιά της Ηλείας…
Η τηλεκπαίδευση λειτουργεί επαρκώς και το Υπ. Παιδείας εφοδιάζει συνέχεια τους μαθητές με υπολογιστές και μέσα προστασίας.
Ειλικρινά, εξηγείστε μου όμως, επειδή άκουσα δακρύβρεχτες αναλύσεις περί δήθεν κατάληψης της επαγγελματικής τεχνικής εκπαίδευσης από την αγορά, αναρωτιέμαι πώς η σχολή γάλακτος που προχωράει στην ίδρυσή της ο δήμος Καλαβρύτων σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Αγροτικής Ανάπτυξης προωθεί τους στυγνούς καπιταλιστές που θέλουν να πιούν με το μπουρί της σόμπας το αίμα των σπουδαστών και όχι πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας των Καλαβρύτων και της νέας γενιάς στην περιοχή;;;
Σας ενημερώνω ότι στην περιοχή εκεί υπάρχει ένας πρότυπος συνεταιρισμός (συνεταιρισμός, ακούτε, όχι fund!!!) που παράγει εξαιρετικής ποιότητας ΠΟΠ προϊόντα και υπάρχει ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό που θα γνωρίζει καλά το αντικείμενο.
Και ανάλογες δομές και προϊόντα υπάρχουν σε όλη τη χώρα σε όλους τους τομείς της οικονομίας που εμείς θα ενισχύσουμε! Και αυτά δεν χρειάζονται Πανεπιστήμιο, ίσως ούτε καν εκπαίδευση επιπέδου 4 όπως άκουσα να διεκδικούν οι σχολές του ΟΑΕΔ.
Γιατί όμως κ. Τζούφη επιτίθεσθε σε όλο αυτόν τον κόσμο και τους νέους εμφορούμενοι από απίστευτες ιδεοληψίες κατατάσσοντάς τα όλα μονομιάς στον δήθεν επάρατο νεοφιλελευθερισμό;!
Η αν αύριο ο συνεταιρισμός της σταφίδας στο Αίγιο προχωρήσει σε ίδρυση βαθμίδας επαγγελματικής εκπαίδευσης επιπέδου 3,4 ή 5 θα το κάνει γιατί υποτάχθηκε στα συμφέροντα των ιδιωτών; Η αν στην Πάτρα ιδρυθεί ξενόγλωσσο τμήμα ΙΕΚ κι αυτό θα είναι προσταγή των ξένων συμφερόντων; Στα αλήθεια αναλογιστείτε τι μας λέτε…
Περνάω τώρα στην σύντομη παρουσίαση κατά ενότητες του νομοσχεδίου.
Στο πρώτο μέρος, που αποτελεί και την καρδιά του νομοσχεδίου, αναπτύσσονται οι βασικές διατάξεις για τη διακυβέρνηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης.
Θεσμοθετείται στο Α΄ κεφάλαιο το «Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης» (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.), καθορίζεται ο σκοπός του και περιγράφεται η ανάπτυξή του στα επίπεδα 3, 4 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων όπως ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καθορίζεται ο κεντρικός συντονιστικός ρόλος του Υπουργείου Παιδείας και, συγκεκριμένα, της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας (Γ.Γ.Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ.Ν.).
Επιπλέον, συστήνεται το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.).
Καινοτομία του σχεδίου νόμου συνιστά η θεσμοθέτηση των Συμβουλίων Σύνδεσης με την παραγωγή και την αγορά εργασίας (Σ.Σ.Π.Α.Ε.) στις περιφέρειες της χώρας, με διττό στόχο, αφενός την αποκέντρωση του συστήματος διακυβέρνησης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αφετέρου την πιο αποτελεσματική σύνδεση με την αγορά εργασίας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Γ’, καθορίζονται οι δομές παροχής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης επιπέδου 3 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, δηλαδή οι Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.) και οι Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ., δομές στις οποίες έχουν πρόσβαση απόφοιτοι της υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Δ’, ιδρύονται για πρώτη φορά τα Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια (Π.ΕΠΑ.Λ.) και αναδεικνύονται σε βασικό πυλώνα κοινού στρατηγικού σχεδιασμού και αναβάθμισης του συστήματος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι προβλέπεται η ίδρυση Κέντρου Επιμόρφωσης για τους εκπαιδευτικούς επαγγελματικών μαθημάτων των Ε.ΠΑ.Λ. στα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ., με σκοπό τη συνεχή και πολύπλευρη ενημέρωσή τους και τη διατήρηση υψηλού επιπέδου παροχής επαγγελματικής εκπαίδευσης στους μαθητές.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Ε’, επανακαθορίζεται το πλαίσιο της αποστολής των Ι.Ε.Κ. ως προς την παροχή αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης σε αποφοίτους της μη υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ.).
Ιδιαίτερο βάρος αποδίδεται στον σκοπό της παρακολούθησης των ποικίλων αλλαγών στις απαιτήσεις της οικονομίας της χώρας και στην ανάγκη προσαρμογής και συντονισμού της κατάρτισης που παρέχεται από τα Ι.Ε.Κ. στις αλλαγές αυτές.
Επαναπροσδιορίζεται η διαδικασία καθορισμού των ειδικοτήτων που παρέχονται από τα Ι.Ε.Κ., με στόχο την προσαρμοστικότητά τους στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, της οικονομίας και της κοινωνίας, καθώς και το περιεχόμενο των Κανονισμών Λειτουργίας των Ι.Ε.Κ.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου ΣΤ’, επαναπροσδιορίζεται ο σκοπός του Μεταλυκειακού Έτους – Τάξη Μαθητείας, προκειμένου να αναδειχθεί επαρκώς η σημασία που δίνεται στην ενίσχυση της μάθησης με βάση την εργασία για τους αποφοίτους της μη υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης, αλλά και ζητήματα φοίτησης.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Ζ’, επαναπροσδιορίζεται και επικαιροποιείται η διαμόρφωση και την πιστοποίηση των Οδηγών Κατάρτισης για τις ειδικότητες που παρέχονται στις Ε.Σ.Κ., στις ΕΠΑ.Σ. του Ο.Α.Ε.Δ., στο Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας και στα Ι.Ε.Κ.
Καίριας σημασίας καινοτομίας του συστήματος είναι η ενίσχυση της διαπερατότητας του συστήματος με την παροχή δυνατότητας στους αποφοίτους των ΙΕΚ με Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 5, να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με κατατακτήριες εξετάσεις που θα διοργανώνουν τα τμήματα των ΑΕΙ!
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Η’, προβλέπεται η θεσμοθέτηση του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, το οποίο έχει ως σημείο αναφοράς το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων με σκοπό την περαιτέρω εξέλιξη και αναβάθμιση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και κυρίαρχο τον ρόλο βέβαια του ΕΟΠΠΕΠ και την εποπτεία του Υπ. Παιδείας.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Θ’, επανακαθορίζεται ο σκοπός των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης (Κ.Δ.Β.Μ.), ο οποίος συνίσταται στην παροχή σε ενηλίκους υπηρεσιών επανειδίκευσης (reskilling), αναβάθμισης των δεξιοτήτων τους (upskilling), γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων, συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου Ι’, επαναπροσδιορίζεται ο σκοπός των Σχολείων Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.), προκειμένου να αναδειχθεί η κοινωνική σημασία αυτών των δομών για την επανασύνδεση των εκπαιδευομένων με τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, ως προς την απόκτηση σύγχρονων γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων που θα τους βοηθήσουν στην κοινωνική – οικονομική ένταξη και ανέλιξη.
Με τις διατάξεις του κεφαλαίου ΙΑ’, επαναπροσδιορίζονται ζητήματα ίδρυσης, στα Καταστήματα Κράτησης, σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο ή Σ.Δ.Ε., ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ.), Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.Ι.Ε.Κ.), Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.), Δημόσιων Κέντρων Διά Βίου Μάθησης (Δημόσια Κ.Δ.Β.Μ.) και Τμημάτων εκμάθησης της Ελληνικής Γλώσσας, με στόχο την ενίσχυση του συντονισμού και την επιτάχυνση των διαδικασιών ίδρυσης και λειτουργίας αυτών των δομών εκπαίδευσης.
Με τις διατάξεις τέλος του Κεφαλαίου ΙΒ’, παρέχεται στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης η δυνατότητα οργάνωσης και εποπτείας προγραμμάτων ελληνομάθειας, που αφορούν την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, ιστορίας και πολιτισμού καθώς και πολιτειακής εκπαίδευσης.
Στο Μέρος Β’ του νομοσχεδίου αναπτύσσονται οι οργανωτικές διατάξεις της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια βίου Μάθησης και Νεολαίας (Γ.Γ.Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ.&Ν.). Υπάρχουν επίσης και διατάξεις για την καλύτερη διοικητική λειτουργία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) όπως και για θέματα που σχετίζονται με την οργάνωση ειδικών θεμάτων της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος του νομοσχεδίου γίνεται η ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/958 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2018 σχετικά με τον έλεγχο αναλογικότητας πριν από τη θέσπιση νέας νομοθετικής κατοχύρωσης των επαγγελμάτων.
Κυρώνεται επίσης η συμφωνία για το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας μεταξύ των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Γερμανίας.
Σας ευχαριστώ.